Każdy, kto zamierza rozpocząć podbój podwodnego świata zaczyna na ogół od pytania ile muszę wydać na sprzęt? Zanim odpowiemy na to pytanie wyjaśnijmy, że w nurkowaniu to nie sprzęt jest najważniejszy, ale nurek, a dokładniej jego wiedza i umiejętności. Tych dwóch ostatnich nie da się po prostu kupić za żadne pieniądze. Trzeba je zdobyć, a to wymaga przede wszystkim czasu i zaangażowania. Oczywiście kursy nurkowania nie są bezpłatne, ale i tak najważniejsza jest ciekawość i zaangażowanie samych uczestników. Ci, którzy trafili na kursy nurkowe wiedzą już, że na początek potrzeba niewiele własnego sprzętu, czasem nawet wcale. Niestety nurkowanie to zajęcie, które potrafi uzależnić, a apetyt rośnie w miarę jedzenia i wtedy nie ma takich pieniędzy, którymi bylibyśmy w stanie zaspokoić nasze rosnące potrzeby. Tylko nie mówcie potem, że Was nie ostrzegano... Ale zacznijmy od początku.
Na kurs nurkowy zwykle wymagany jest sprzęt ABC (maska, fajka, płetwy). Reszta sprzętu jest wypożyczana i najczęściej koszt wypożyczenia zawiera się w cenie kursu (dobrze jest to sprawdzić przed wpłatą zaliczki). Czasami nawet maskę i płetwy, czyli tzw. sprzęt podstawowy, możemy wypożyczyć w Centrum Nurkowym. Czyli w najprostszym wariancie w ogóle nie potrzebujemy własnego sprzętu, poza strojem kąpielowym. Zapisując się na kurs nurkowy zapytajmy, czy w Centrum Nurkowym, które wybraliśmy istnieją jakieś zniżki na sprzęt dla "kursantów".
Jeżeli możemy sobie pozwolić na wydatek rzędu 250 - 500 zł to na pewno warto rozważyć zakup własnego ABC. Nawet, jeśli nurkowanie nie stanie się pasją naszego życia, mając maskę fajkę i płetwy, możemy dołączyć całej rzeszy tych, którzy podziwiają podwodne cuda nurkując na wstrzymanym oddechu, lub po prostu pływając po powierzchni w ABC Sprzęt podstawowy warto mieć również, a może przede wszystkim, z powodów anatomicznych i higienicznych. A więc po kolei...
Własna, dobrze dopasowana maska, często ze szkłami korekcyjnymi odpowiednimi do naszego wzroku, to jeden z pierwszych punktów na drodze do komfortowego i bezpiecznego nurkowania. Na początek zdecydowanie odrzućmy pomysł kupowania maski do nurkowania w sklepie z pamiątkami lub supermarkecie. Nie warte zainteresowania są również tanie zestawy chyba, że traktujemy je wyłącznie jako sprzęt do zabawy na plaży. Często skuszeni niską ceną stajemy się posiadaczami czegoś, co nie spełnia podstawowych wymagań. Jakich? Zacznijmy od tego, po co nurkowi maska?
a. Umożliwienie ostrego widzenia pod wodą
b. Umożliwienie wyrównywania ciśnienia w masce
c. Ochrona nosa i oczu przed kontaktem z wodą
a. Ramki (niektóre maski nazywają się frameless i wtedy ramka jest częścią kołnierza)
b. Kołnierza uszczelniającego
c. Jednego, dwóch, lub więcej szkieł
d. Paska
e. Systemu regulacji długości paska
Ze względu na bezpieczeństwo naszych oczu, szyby bezwzględnie muszą być wykonane ze szkła hartowanego (oznaczenie Tempered lub litera "T" na szkłach). Kupując maskę powinniśmy kierować się następującymi kryteriami: - Szyba dzielona lub pojedyncza - pojedyncza daje większe pole widzenia, ale nie ma możliwości zastosowania szkieł optycznych (jedynie wklejanie szkieł ośrodka), jeśli będziemy potrzebowali szkieł korekcyjnych, to lepszym rozwiązaniem jest zakup maski z dwoma szybkami (przed zakupem należy sprawdzić dostępność szkieł korekcyjnych do danego modelu). - Szczelność maski - maska musi pasować do kształtu naszej twarzy. W celu sprawdzenia należy maskę delikatnie przyłożyć do twarzy i wyssać odrobinę powietrza nosem. Maska powinna trzymać się, bez zakładania paska. Próbę dopasowania maski należy wykonać trzymając w ustach ustnik fajki lub automatu oddechowego, ponieważ ma to znaczący wpływ na kształt naszej twarzy i może się okazać, że maska przymierzana w sklepie, cieknie po włożeniu do ust fajki, lub automatu. - Swobodny dostęp do nosa - cecha często pomijana przy wyborze maski, a nie mniej ważna od pozostałych. Po pierwsze nos musi się mieścić w masce (czasem są z tym problemy) i musi zostać jeszcze tyle miejsca, żeby można było swobodnie wypuszczać powietrze nosem, po drugie musimy mieć możliwość złapania za skrzydełka nosa poprzez kołnierz w celu wyrównania ciśnienia w uchu wewnętrznym (manewr Valsalvy). - Rodzaj kołnierza - kołnierz maski może być wykonany z przezroczystego, czarnego, lub kolorowego silikonu. Oprócz walorów estetycznych największe znaczenie ma subiektywne odczucie użytkownika. Kołnierz przezroczysty daje wrażenie większej jasności oraz umożliwia obserwowanie kątem oka tego, co dzieje się po bokach. Kołnierz z czarnego silikonu zabezpiecza przed padaniem światła na wewnętrzną powierzchnię szkieł i powstawaniem refleksów w czasie pływania po powierzchni oraz nurkowań na niewielkich głębokościach. Dla niektórych wadą będzie to, że przezroczysty silikon dość szybko żółknie, dla innych wadą czarnego będzie wrażenie "zamknięcia w klatce". Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, który rodzaj wybrać. Najlepiej przed zakupem spróbować jednego i drugiego. - Objętość - w zależności od konstrukcji maska może mieć większą lub mniejszą objętość wewnętrzną. Im mniejsza, tym łatwiej maskę opróżnić z wody, a dodatkowo im bliżej oczu znajdują się szkła maski, tym większe jest pole widzenia. Nowoczesne maski mają szkła ustawione pod lekkim skosem w stosunku do twarzy, co owocuje większym polem widzenia w dół. - Cena - koszt dobrej maski to kwota rzędu 150 - 250 zł. Przykładowe ceny najpopularniejszych modeli: Technisub Look 159 zł. Cressi Matrix 190 zł. Mares X-vision 249 zł. Tak naprawdę cena nie jest bezpośrednim wykładnikiem, tego czy maska spełni swoje zadanie i powinien być to jeden z ostatnich elementów branych pod uwagę podczas wyboru. Często zdarza się, że maska tańsza okazuje się "lepsza" od droższej z tej prostej przyczyny, że lepiej pasuje do kształtu naszej twarzy. - Kolor - może się wydawać śmieszne, ale jest to jedna z najczęściej poruszanych cech podczas wyboru maski i to niekoniecznie wtedy, kiedy maskę wybierają panie... Każdy, kto upuścił kiedyś maskę w wodzie o słabej przejrzystości z pewnością docenił jej jaskrawy kolor. Właściciele czarnych masek w takiej sytuacji, na ogół szukają kogoś, kto może im pożyczyć swoją...
Istnieją dwa skrajne poglądy. Jedni twierdzą, że fajka jest niezbędnym wyposażeniem nurka, a inni, że jest całkowicie zbędna, a nawet niebezpieczna. Pomiędzy tymi skrajnościami zawiera się większość nurkujących, którzy fajkę raz mają, a raz nie, w zależności od potrzeb. Jedno jest pewne. Zaczynając przygodę z nurkowaniem należy się w fajkę zaopatrzyć, ponieważ na kursie jest najczęściej elementem obowiązkowym.
Fajka do nurkowania spełnia podstawową funkcję, umożliwia oddychanie z głową zanurzoną tuż pod powierzchnię wody, bez konieczności unoszenia twarzy. Dodatkowo, jaskrawo ubarwiona fajka stanowi również element sygnalizacyjny, ułatwiający dostrzeżenie nurka na pofalowanej powierzchni wody.
-Rurki oddechowej
-Ustnika
-Mocowania do paska
Droższe fajki mogą mieć dodatkowo:
-Zaworki (ułatwiające opróżnianie fajki z wody)
-Falochron (zabezpieczający przed wpadaniem kropel wody od góry)
Płetwy kaloszowe to takie, które składają się z płetwy właściwej i półbuta gumowego, stanowiącego integralną część płetwy. Płetwy takie zakłada się na bose stopy. Idealne na basen oraz do nurkowań w tropikach, pod warunkiem, że nie będziemy musieli chodzić po skałach, kamieniach, bądź rafie. Płetwy kaloszowe nie nadają się do nurkowania w polskich wodach, ze względu na to, że nie chronią stóp przed zimnem.
Płetwy paskowe to takie, które mają otwarte wejście zakończone paskiem. Do płetw paskowych konieczne są buty neoprenowe. Idealne do nurkowania w sprzęcie powietrznym, w każdych warunkach. Ze względu na kąt pomiędzy stopą a piórem płetwy, nie nadają się do pływania po powierzchni. Jeśli poważnie myślimy o nurkowaniu, to wcześniej czy później czeka nas zakup płetw paskowych i butów. Na kurs można jedno i drugie wypożyczyć, ale ze względów higienicznych, przynajmniej buty warto mieć swoje. Jeśli będziemy chcieli pływać w sprzęcie ABC, lub wziąć udział w kursie basenowym, warto mieć jednak płetwy kaloszowe. Optymalnie zatem było by mieć oba rodzaje i u większości nurków tak właśnie się kończy. Kaloszowe na basen i do snorkelingu, paskowe do nurkowania w sprzęcie powietrznym.
Twardość
Zadaniem płetwy jest zwiększyć siłę napędową nóg oraz umożliwić łatwe manewrowanie pod wodą. Z tego względu bardzo ważna jest efektywność płetwy, która często idzie w parze z jej twardością. Niestety płetwy same nie pływają, potrzebne są do nich nogi, a nogi mogą być różne, słabsze lub silniejsze. Jeśli już zdecydowaliśmy czy płetwy mają być kaloszowe, czy paskowe, zastanówmy się nad siłą naszych nóg. Jeżeli dużo pływamy na długich dystansach (w płetwach lub bez), a do tego nasza sylwetka daleko odbiega od tej nazywanej drobną, to możemy wziąć pod uwagę płetwy o większej twardości. Jeśli jednak prowadzimy siedzący tryb życia, rzadko pływamy długie dystanse i nie często zdarza nam się przejechać kilkadziesiąt kilometrów na rowerze, lub przebiec kilka kilometrów, to na początek wybierzmy płetwy miękkie. Takie płetwy dają mniejszy napęd, ale pozwolą nam na dłuższe pływanie bez ciągłych przerw na opanowanie skurczów mięśni.
Rozmiar
Płetwy kaloszowe należy dobierać do rozmiaru stopy. Płetwy te posiadają numerację podobną do rozmiarów butów tyle, że co dwa rozmiary. Np. 28-29, 37-38 itd. Jeśli nie możemy dobrać płetw pośród sąsiednich rozmiarów tego samego modelu, to należy spróbować innego modelu, a nawet płetw innego producenta. Płetwy kaloszowe muszą leżeć jak ulał. Za ciasne będą utrudniały krążenie w stopach co w efekcie może spowodować drętwienie, odmrożenie, czy odgniecenia stóp. Zbyt luźne będą z kolei spadały z nóg lub powodowały bolesne otarcia naskórka. Płetwy kaloszowe mierzymy na bose stopy. Należy wykonać kilka wymachów i kopnięć oraz pociągnąć za koniec płetwy sprawdzając czy nie ma luzu. Dobrze jest "pomęczyć" się w płetwach przez kilka, kilkanaście minut i sprawdzić, czy jesteśmy w stanie w nich wytrzymać troszkę dłużej niż moment przymiarki. Kalosze mają różne kształty, tak jak różne są stopy i warto przymierzyć kilka modeli przed ostatecznym wyborem. Płetwy paskowe przymierzamy na buty neoprenowe. Dobór butów odbywa się dokładnie tak samo jak przy zwykłym obuwiu z tą różnicą, że w butach nurkowych nie może być zbyt dużo luzu. Im lepiej but przylega do stopy, tym lepiej będzie spełniał rolę izolatora. Oczywiście nie należy przesadzać tak, aby zachowane było poprawne krążenie. Płetwy paskowe mają zazwyczaj tylko kilka rozmiarów (S, M lub R, L, XL). Jeśli na spodzie płetwy znajdziemy literkę "R" to nie jest to płetwa prawa i proszę się nie domagać od sprzedawcy płetwy lewej. "R" oznacza rozmiar normalny.
Koszt płetw kaloszowych to 100 - 200 zł. Szczególną popularnością cieszą się płetwy Mares Avanti Tre za 175 zł. uznawane za jedne z najlepszych modeli na rynku. Płetwy paskowe to wydatek 200 - 500 zł i do tego buty neoprenowe 100 - 200 zł. Czyli taki zestaw będzie kosztował od 300 do 700 zł. Przykładowe ceny płetw paskowych: Scubatech Propower 169 zł, Mares Avanti X3 249 zł.Dive System Jest Fin 499 zł. Oraz butów neoprenowych: Scubatech 5 mm 99 zł, Bare Coldwater 7 mm 155 zł, Seeman Sub Pro 7 mm 199 zł. Jeśli już staniemy się szczęśliwymi posiadaczami sprzętu podstawowego, to nasze szczęście nie trwa długo, za moment okazuje się, że przydałaby się pianka... W następnym odcinku zajmiemy się doborem skafandra nurkowego (mokry, suchy) oraz kolejności, w jakiej najlepiej kompletować dalsze zabawki. Zapraszamy do lektury